Lizbona na majówkę, czyli najpiękniejsze w życiu są podróże niezaplanowane, spontaniczne. Tak też było z majówką 2018. Miała być Barcelona, później Santander, a wylądowaliśmy w LIZBONIE. Lot zarezerwowaliśmy w ostatniej chwili, co prawda ze stopem w Monachium, ale paradoksalnie cena była okazyjna. Przy okazji w locie powrotnym czasu starczyło na 24h zwiedzanie stolicy Bawarii (po więcej zapraszam do działu Podróże: OVER STOP W MONACHIUM).

Wszystkie 4 odcinki na pokładach pierwszej europejskiej 5* linii lotniczej – LUFTHANSY. Odcinek WAW-MUC oraz MUC-WAW odbyliśmy na pokładzie EMBRAERA 195, odcinek MUC-LIZ na pokładzie A321, natomiast na odcinek LIZ-MUC podstawiono A320 (info o locie LUFĄ – czytaj: http://7mildalej.pl/czy-lufthansa-zasluguje-na-5-gwiazdek/).

DZIEŃ 1 

Z WAW wystartowaliśmy o 13.15, w MUC krótki stop, w LIZ lądowaliśmy o 21.30, czasu na zwiedzanie raczej nie zostało wiele, więc szybki look na lotnisko (małe, ciasne – ale o tym przekonaliśmy się na własnej skórze w dniu powrotu). Krótka instrukcja obsługi automatów z VIVA VIAGEM CARD (info o komunikacji w Lizbonie na końcu artykułu), zakup karty, doładowanie i możemy powłóczyć nogami na stację metra.

Na lotnisku znajduje się przystanek początkowy/końcowy czerwona linia (LINHA VERMELHA) – 9 stacji i wysiadamy na ALAMEDZIE jako, że hotel zarezerwowaliśmy pomiędzy stacjami ARROIOS i ANJOS na linii zielonej (LINHA VERDE); hotel przy zielonej linii to strategiczna sprawa, metro jedzie na samo wybrzeże do CAIS DO SODRE, a po drodze można wysiąść w takich miejscach jak ROSSIO, BAIXA-CHIADO skąd już blisko do uliczek ALFAMY; z CAIS DO SODRE złapać można tramwaj do BELEM lub kolejkę podmiejską do CASCAIS. Z ALAMENDY, per pedes, 10 minut spaceru wzdłuż Avenida Alm. Reis, pierwsze wieczorne spojrzenia na miasto są pozytywne.

HOTEL LUENA (***) przy Rua Pascoal de Melo 9 – szybki check-in i jesteśmy w pokoju. Nie umieszczam go w dziale Recenzje, bo została nuta rozczarowania. Hotel rezerwowaliśmy prawie jak last minute, ale był to najtańszy hotel *** ze śniadaniem dobrze skomunikowany zarówno z tymi dzielnicami, które zamierzaliśmy zwiedzać oraz dojazdem na lotnisko. Mam prostą zasadę, którą nazywam maksymalizacją „free-time” – jak najwięcej czasu na miejscu, jak najmniej czasu na dojazdy.

O ile obsługa hotelowa, jego butikowy wystrój, wygodne łóżko i ogólna czystość w pełni zasługują na ***, o tyle tak tragicznych, skromnych i monotonnych śniadań nie serwowano nawet w ośrodkach FWP w latach 60-tych Do tego okno w pokoju wychodzące na oddaloną o 3 m ścianę (!) – jak w karcerze (zaznaczam, że pokój rezerwowałem na stronie hotelu, a nie „bookingu”, czy „hotelsie”); w przedostatni dzień zabrakło też kosmetyków i wymiany pościeli… Prawie 400 PLN za nocleg – dużo za dużo. Gdybym miał ocenić max. 3,0/5.

 

DZIEŃ 2 – ALFAMA, BAIXA, CHIADO, BAIRRO ALTO

Naprzeciwko hotelu jest mały sklepik spożywczy, prowadzony przez sympatycznych chłopaków z Bangladeszu, z niewygórowanymi cenami, gdzie zaopatrzyliśmy się w wodę i owoce. Pierwsze co przykuwa uwagę, to wszechobecne AZULEJOS (nazwijmy to elewacją z glazury). Domy stare, domy nowe – azulejos znajdziecie w całej Portugalii, a ma ona mauretańsko-hiszpańskie korzenie, tymi właśnie arabskimi mozaikami wykonywanymi przez Maurów na półwyspie iberyjskim zachwycił się król Manuel I odwiedzając hiszpańską Andaluzję.

Drugie spostrzeżenie – chodniki – w przeciwieństwie do znacznych obszarów Europy – brak kostki brukowej czy płyt betonowych, chodniki wykonane są z małego naturalnego kamienia często ułożonego w fantazyjne wzory azulejos.

Schodzimy ulicą w dół w kierunku wybrzeża – jako pierwszy cel obieramy ALFAMĘ z jej uliczkami i górującym zamkiem świętego Jerzego (CASTELO DE SAO JORGE). Sam zamek stoi na najwżyższym ze szczytów Lizbony; pierwotnie był fortecą Maurów zdobytą w 1147 roku przez Portugalczyków.

Tutaj uroczyście żeglarz Vasco Da Gama był witamy, gdy opłynął Afrykę i odkrył, to co miał wcześniej uczynić Kolumb, czyli drogę do Indii. Dzisiaj to fantastyczny punkt widokowy. Wejściówka – 8,50  EUR.

Sama ALFAMA – najstarsza i według wielu – najpiękniejsza dzielnica Lizbony urzeka swoimi klimatycznymi uliczkami i knajpkami, jest też doskonale wyposażona w tzw. MIRADUORO, czyli punkty widokowe, z których można podziwiać panoramę miasta oraz ujście Tagu (TEJO). Tak naprawdę, to MIRADUORO znajdziecie też w CHIADO, BAIX’ie oraz innych dzielnicach miasta. Są naprawdę warte zobaczenia – widoki z nich bywają prześliczne; nie wszędzie są też tłumy podobnych do Was (czyli turystów).

Najpopuarniejsze w Alfamie to MIRADUORO DE SANTA LUZIA (św. Łucji) i MIRADUORO PORTAS DA SOL (bramy słońca). Mój osobisty wybór: MIIRADUORO RECOLHIMENTO – wyżej położone, bez zbędnych tłumów, można wkoczyć na przylegający murek i odpocząć wystawiając twarz do słońca i bryzy znad Tagu.

Nasyciwszy nasz wzrok pięknem lizbońskiego krajobrazu skierowaliśmy się w dół, w kierunku wybrzeża Tagu zwiedzając po drodze katedrę (zwaną CATERDAL lub po prostu: SE) – największą sakralną budowlę miasta. Kościół powstał na miejscu meczetu po zwycięstwie nad Maurami w 1150 roku; obecnie katedrze przywrócono jej romański wygląd.

 

Schodząc nadal w dół skierowaliśmy się na Rua da Alfandega, przy której stoi CASA DOS BICOS – prawie jakbym się przeniósł w renesansową Italię, ale rzeczywiście, kto był w Ferrarze  i widział Palazzo dei Diamanti, przeżyje… deja vu, no, prawie deja vu. 1125 wyciętych kamieni naśladujących strukturę diamentu robi wrażenie.

Kilka chwil zajęło nam przejście na PRACA DO COMERCIO, na której trwały przygotowania do fianłu Eurowizji. Centralną budowlą placu jest pomnik króla Józefa I.

Jakie miasto taki Łuk Triumfalny… Nie ma w tym złośliwości, gdyż przy całej kameralności Lizbony budowla doskonale wkomponowuje się kameralny urok miasta.

Za Łukiem Trimfalnym (ARCO DO TRIUNFO) rozpoczyna się BAIXA, a jej początek daje zatłoczony deptak – jedna z najbardziej reprezentacyjnych ulic miasta: Rua do Augusta.

W jednej z bocznych równoległych do R. do Augusta uliczek, Rua dos Correiros, przyszedł czas na posiłek – wybraliśmy VELA BRANCA i nie żałowaliśmy – mieli świeżą doradę. Zdjęć nie zdążyłem zrobić – nie zjedliśmy jej, my ją pochłonęliśmy. Tak pysznej dorady nie jadłem ani w Polsce, ani we Włoszech, ani w Grecji, ani w Hiszpanii. Pierwszy raz mogę powiedzieć, że rybę nie tylko skosztowałem, ale też się rybą najadłem. Portfel również wytrzymał (cena: 27EUR – bez wina oczywście).

Po konsumpcji przyszedł  czas na zwiedzania BAIX’y, dotarliśmy do ELEVADOR DE SANTA JUSTA. W Lizbonie zachowało się kilka wind stanowiących doskonały środek komunikacji miejskiej dla leniwych – różnice poziomu między nawet sąsiednimi ulicami są prawie jak premie górskie na TdF (w tym przypadku prawie robi jednak różnice).

Następnie udaliśmy się na CHIADO, kolejną dzielnicę, chyba obok BAIX’y najbardziej imprezową (w porze nocnej). Oblegana przez młodych i starych: PRACA LUIS DE CAMOES:

Z CHIADO wspięliśmy się na BAIRRO ALTO zarzymując się po drodze przy kolejnym MIRADUORO – SAO PEDRO DE ALCANTARA (zdecydowanie dla mnie NO°1):

Dla mnie BAIRRO ALTO – z całej lizbońskiej komercji – jest najbardziej portugalskie oraz lizbońskie.

Jak widać na załączonych obrazkach u góry i na dole – brak tłumów, a knajpki zdecydowanie już z lokalsami (a takie mi najbardziej odpowiadają).

Schodząc z BAIRRO ALTO minęliśmy ogród botaniczny i wracając do hotelu przeszliśmy się wzdłuż AVENIDA DA LIBERDADE – Warszawa ma Aleje Ujazdowskie, Paryż ma Avenuse des Champs Elysees, a Lizbona ma Av. Liberdade.

Zatrzyaliśmy przy MONUMENTO AOS MORTOS DA GRANDE GUERRA:

Chodzi oczywiście o I wojnę światową (1914-1918). w 1915 roku Portugalczycy starli się z Niemcami w Afryce (!) na pograniczu Mozambiku (PT) oraz Tanganiki (DE), następnie „aresztowali” niemieckie statki w portach swoich kolonii, wskutek czego Niemcy 9. kwietnia wypowiedzieli Portugalii wojnę, rzucając kraj niejako w objęcia Ententy. Najkrwawszą bitwą dla Portugalczyków była bitwa pod La Lys w kwietniu 1917 roku. Z ok. 8.200 żołnierzy portugalskich poległych w czasie I wojny światowej, ok. 7.400 zginęło właśnie pod tym flandryjskim miasteczkiem. My mieliśmy bohaterskiego np. kapitana Raginisa pod Wizną w 1939 roku, a Portugalczycy pod La Lys mieli szeregowego Anibala Milhaisa, który z pomocą karabinu maszynowego i garstki żołnierzy powstrzymywał cały niemiecki pułk (!).

Odpoczęliśmy przy fontannach przed Teatrem Narodowym na  PRACA ROSSIO:

Wieczorem eksplorujemy okoliczne knajpki w bezpośredniej bliskości hotelu – na rogu Melo/Reis jest ciekawa piwiarnia z jedzeniem podawanym do 23.00, my wybieramy jednak… indyjską knajpę: THE TAJ MAHAL na rogu Febo Moniz/de Arroios. Curry z krewetek, a raczej stadem krewetek oraz winem zaspokoił w pełni nasze kulinarne potrzeby. W hotelu jesteśmy po północy (mamy taki kulinarny zwyczaj, że na jeden posiłek w różnych krajach próbujemy kosmopolitycznego jedzenia dostępnego wszędzie: kebab, curry, pizza).

DZIEŃ 3 – LINHA 28E, BELEM, CASCAIS

Jak Lizbona, to musi być niezapomniany lizboński rekwizyt, nieodłączny bohater każdej fotografii, bestia w stylu retro: ŻÓÓÓŁTYYYY TRAAAMWAJJJ!

Z hotelu, do linii, po której kursuje ten oldtimer spacer zajął nam tylko 10 minut. Pamiętajcie, żeby atrakcja była atrakcją, musi być pożądana, trzeba na nią czekać. Czekaliśmy więc – ok. 40 minut (w międzyczasie rozkładowo powinny już przyjechać 2 tramwaje), ale się doczekaliśmy. Nadjechał – to on: ELETRICO 28E.

A teraz najważniejsze:

1. Bilet obowiązuje normalny – nie dopłaca się jak za wino na wieży Eiflla,
2. Cała trasa linii 28E to max. 40-50 minut,
3. Częstotlwość kursów – nie patrz na rozkład, dla niego czas się zatrzymał: 8 minut czy 20 minut – mañana,
4. Zaczyna się i kończy na MARTIM MONIZ,
5. Nawet jeśli wsiedliście w trakcie trasy i chcecie zrobić pętelkę… i tak Was wyrzucą na MARTIM MONIZ,
6. W korkach i tak postoice – Jego nie obowiązują żadne busbasy, On jedzie egalitarnie razem z samochodami, ma w… pantografie najnowsze trendy inżynierów transportu miejskiego (tych z Warszawy też),
7. Czasem spotka na swojej trasie czerownego brata, ale to wycieczkowiec, On jest jedynym prawdziwym liniowcem,
8. Klimatyzacja (instrukcja obsługi): okna należy otworzyć samodzielnie pociągając do góry i zabezpeiczając w drewnianych prowadnicach a następnie cieszyć się nawiewem ciepłym (za dnia w miesiącach letnich) lub chłodnym (w pozostałych przypadkach).

Tramwaj już był, więc czas udać się gdzieś dalej: wybór pada na BELEM oraz CASCAIS i zaliczyć dodatkowo: BOCA DO INFERNO. Do Belem dojechać można z CAIS DO SODRE (czyli dworca położonego przy nabrzężu Tagu) np. tramwajem 15E lub kolejką podmiejską (każdy pociąg jadący w kierunku CASCAIS). Do dworca CAIS DO SODRE dojechać można zieloną linią metra.

Przed dworcem trafiamy na kiermasz z regionalnymi produktami, gdzie przy dużej beczce (stanowiącej ersatz stolika) wypijamy napój składający się z wina, lodu oraz owoców (coś a’la sangria, ale fajnie zmrożona i wytrawna).

Obok znajduje się MERCADO DA RIBEIRA (olbrzymie hale z warzywami, owocami, rybami, frutti di mare oraz druga – gdzie to wszystko można zjeść). Siedzi się jak niemieckiej bierhali przy długich stołach, ale na miejsce trzeba polować – tłum jak po papier toaletowy w stanie wojennym.

Dostaniesz wszystko, co portugalskie do jedzenia, ale ceny nie różnią się od przeciętnych lizbońskich knajpek.

Tak na marginesie, to swoje stoiska ma tam część restauracji i barów, które znajdziecie w Alfamie czy Chiado.

Podróż do BELEM trwa ok. 15-20 minut. Tramwaj linii 15E, to nowoczesny skład; można też wybrać autobus linii 728; karta VIVA VIAGEM oczywiście działa.

Belem, jak dla mnie „MUST SEE”! Atmosfera tej zielonej, nadmorskiej dzielnicy ma w sobie pewien  luz i klimat południowej sjesty, a jest też co zwiedzać i gdzie zjeść. Stąd właśnie wyruszał Vasco da Gama w 1497 roku w poszukiwaniu drogi do Indii, tutaj znajdują się wspaniałe zabytki: wspaniały klasztor Hieronimitów (MONASTEIRO DOS JERONIMOS),

 

Jeśli po klasztornej medytacji macie ochotę spojrzeć w gwiazdy – kilka kroków od klasztoru znajduje się planetarium. W Belem znajdziecie też ogród botaniczny, olbrzymie modernistyczne centrum kultury, muzeum morskie, muzeum powozów (NACIONAL DOS COCHES) czy też PALACIO NACIONAL DA AJUDA.

Na wybrzeżu warto odwiedzić  PADRÃO DOS DESCCOBRIMENTOS (pomnik zdobywców), który upamiętnia portugalskie odkrycia i podboje świata; na jego szczyt wjedziecie windą, a w jego wnętrzu znajduje się mał ekspozycja dotycząca odkryć nie tylko geograficznych.

Pomnik w kształcie karaweli, przyozdobiony postaciami najwybitniejszych portugalskich żeglarzy i odkywców. Na wysokości ponad 50 m (wjazd windą – 5 EUR) znajduje się taras widokowy- jeden z najpiękniejszym widoków na Belem:

czy też PONTE 25 DE ABRIL (most 25. kwietnia):

Most ten pomimo, że jego nazwa odnosi się do słynnej rewolucji goździków z 1974 roku, został oddany do użytku w 1966 roku (jego wcześniejszym patronem był, a jakże… Antonio Salazar; wtedy w Portugalii prawie wszystko było imienia Salazara (uwaga – brak nawiązania do najnowszej historii Polski).

Udając się w kierunku oceanu atlantyckiego dojdziecie do TORRE DE BELEM, która pełniła funkcje obronne, latarni morskiej, radiotelegraficzne i szereg innych w zależności od okresu w swojej historii. Wejście również 5 EUR, ale naprawdę nie ma tam niczego ciekawego, wchodzicie po schodach z piętra na piętro mijając po drodze puste na ogół sale.

Przy Torre de Belem znajdziecie jeszcze dwie atrakcje: Muzeu do Combatente (muzeum wojskowości) oraz replika wodnosamolotu Fairey F-IIID.

Samolotem tym Sagadura Cabral oraz Gago Coutinho jako pierwsi przelecieli południowy Atlantyk (z Lizbony do Rio de Janeiro). Przelot był podzielony na etapy i trwał od 30. marca do 17. czerwca 1922 roku.

Jak już jesteście w Belem, to nie zapomnijcie o najsłynniejszych ciasteczkach (nie mylić z internetowym cookies), z których słynie Portugalia, a właściwie Belem – PASTÉIS DE BELÉM, przy  Rua Belém 84-92 znajduje się ta jedyna orygnalna, pierwsza cukiernia, w której dostaniecie ten smakołyk – budyniowe babeczki zapiekane we francuskim cieście według przepisu mnichów z położonego obok klasztoru Hieronimitów – w którymś z przewdoników wyczytałem, że jest to „…święty graal wypieków portugalskich…” (podobno nie tylko portugalskich).

Krótki wypad do Cascais

Na stacji w Belem wystarczy wsiąść w podmiejski pociąg i za 40 minut wysiadacie w CASCAIS – urokliwym nadmorskim miasteczku, w którym czas płynie leniwie przy filiżance kawy lub nadmorskim spacerze. W kurorcie znajdziecie rezydncję prezydenta Portugalii, port rybacki sąsiadujący z plażą. W odległości 20 minut spacerem natomiast: ESTORIL (mekka portugalskiego hazardu).

30 minut spacerem od Cascais jest jeszcze jedna atrakcja, która zrobi wrażenie: BOCA DO INFERNO (paszcza piekieł).

Można zejść jeszcze niżej i ujrzeć taki oto widok:

Pełne wrażenie robi kompilacja obrazu z dźwiękiem – szum fal Atlantyku rozpryskującycyh się o poszarpane, klifowe skały i ściany jaskinii. Coś pięknego i potężnego jednocześnie…

Z Cascais wrociliśmy wieczornym pociągiem… na gapę. Przegapiliśmy fakt, że skończył się nam cash na VIAGEM-ie, na doładowanie nie było czasu, pociąg prawie odjeżdżał, do automatu kolejka. Uprzejmy Pan zawiadowca przepuścił nas przez bramkę na peron przy pomocy swojej karty. Na pytanie jak wyjdziemy w Cais do Sodre – wykonał tylko gest jakby chciał powiedzieć: SEM PROBLEMA (nie ma sprawy). Na stacji Cais do Sodre podobnie sympatyczny Pan z obsługi uczynił to samo wypuszczając nas z peronu… To się nazywa SCHWARZ FAHRT (jakby powiedzieli Niemcy) na legalu.

Wróciliśmy do Lizbony i w okolicach Dworca znaleźliśmy knajpkę z bardzo symaptycznymi kelnerkami – FLOR DO CAIS DO SODRE przy Rua dos Remolares 31. Pyszna kolacja – recenzja w dziale: Smaki Świata.

DZIEŃ 4 – CABO DA ROCA

Piękno tego przylądka odkryjecie w artykule: CABO DA ROCA (2018). Planowaliśmy na ten dzień jeszcze Sintrę, ale w związku z tym, że zapragnęliśmy skosztować kąpieli w Atlantyku, czasu niestety zabrakło. Necessarily – next time.

Wieczorem postanowiliśmy urządzić sobie „zieloną noc” i pojechaliśmy metrem na BAIXA-CHIADO. Tłumy imprezowiczów, knajpy wypełnione po brzegi, tak że czeka się na miejsce siedzące. Czasem brakuje nawet ulubionego wina, jedzenia w takich warunkach nie polecam.

Zatrzymaliśmy się w knajpie POVO (Rua Nova do Carvalho 32-26) – ze względu na jedzenie  oraz obsługę radzę omijać szerokim łukiem. Tragedia… Jeśli ktoś lubi ekstremalne i masochistyczne przeżycia kulinarno-żołądkowe, to za standardowe 30 EUR ma je gwarantowane!

W restauracji, po chwili przysiadł się do nas sympatczny Anglik pochodzący z północnego Londynu i zaczął opowieść o swoim życiu. Dopiero po kilku minutach zorientował się, że nie jesteśmy nativ speakerami… Okazało się, że spędza tutaj swój bachelor party, a żeni się z Polką, wobec czego poprosił o naukę podziękowań dla gości z Polski, a szczególnie dla przyszłej teściowej. Rozstaliśmy się po dwóch godzinach. Ile z tego zapamiętał, wiedzą tylko weselni goście z Polski.

(To ten gość w białej tunice…)

DZIEŃ 5 – POWRÓT

Samolot mieliśmy o 10.50, więc szybkie śniadanie (mi osobiście nie bardzo wchodziło) i orzeźwiający spacer na ALAMEDĘ, do stacji metra. Lotnisko w Lizbonie, jak już wspominałem ciasne i zatłoczone, o ile checkiny są jeszcze do szybkiego ogarnięcia, o tyle security to jakiś koszmar – nam przejście zajęło ok. 30-40 minut (wyjeżdżaliśmy w niedzielne przedpołudnie).

Jeszcze spojrzenie na Lizbonę z lotu ptaka (stalowego) i czeka na nas Monachium.

Wrażenia z Lizbony..?

Czy Lizbona na majówkę to był dobry wybór? Lecieliśmy z pełnym resetem, bez nastawienia „pro” czy „contra”. Miasto ma swój urok i klimat – urzekło nas i niech najlepszą rekomendacją będzie fakt, że zamierzamy tam wrócić. Portugalczycy są mili i uprzejmi, ale na szczęście nie nachalni. Każdy w tym mieście znajdzie coś dla siebie. Jedno jest pewne – nie jest to miasto na 2 dni, jeśli ktoś chce lecieć w piątek i wracać w niedzielę, to będzie z pewnością mu towarzyszyło poczucie straty, tam jest zbyt pięknie, by być zbyt krótko.

To na co nam zabrakło czasu i zostawiamy next time, a może wy znajdziecie czas:

1. SINTRA – tego żałujemy, ale zapisujemy na następną wizytę jej zamki i pałace,
2. FADO – dotarliśmy do 2 knajpek z fado, ale ceny obiadów czy kolacji trochę nam słuch stępiły i odstapiliśmy (30-40 EUR za danie); następnym razem poszukamy bardziej wnikliwie,
3. OCEANARIO DE LISBOA – podobno jedno z najpiękniejszych w Europie,
4. dla mnie – fana latania i lotnictwa – MUSEU DO AR, czyli muzeum lotnictwa,
5. ewentualnie przejażdżka PONTE 25. DE ABRIL do Almady na drugi brzeg Tagu.

---

LIZBONA – INFORMACJE PRAKTYCZNE:

1. Komunikacja w Lizbonie – 4 linie metra, 5 linii tramwajowych + autobusy – można dojechać we wszystkie pożądane okolice i atrakcje; stosunkowo tania – wydaliśmy w trakcie pobytu ok. 15 EUR (na podróże miejskie i podmiejskie) na osobę; karta jest nieodzowna, ale i bardzo wygodna; doładowanie proste w automatach; wejścia na perony metra strzegą wysokie bramki; wszystko na stronie: www.portalviva.pt
2. Stare dzielnice – Alfana, Baixa, Chiado, Bairro-Alto da się pokonać pieszo w ciągu jednego-dwóch dni; niektórych jednak różnica poziomów może zmęczyć; jeśli planujecie rozszerzyć zwiedzanie o wizyty w muzeach – przygotujcie się na kolejki.
3. PP czyli płatne przystawki – każdy, kto był w Portugalii wie, że na stół (bez zamówienia) wjeżdżają małe przekąski lub przystawki, które później znajduje się na rachunku. Wystarczy grzeczne: dziękuję, nie (OBRIGADO, NÃO) i działa, i portfel grubszy; kelnerzy nie wciskają tego na siłę, ale jak klient nie reaguje, to wykorzystują okazję do zarobku.
4. Obsługa hoteli, restauracji mówi na ogół po angielsku, czasami po niemiecku; generalnie nie ma problemów z porozumiewaniem się.
5. Ceny w restauracjach i kawiarniach wcale nie odstają od cen zachodniej Europy – obiad czy kolacja dla dwóch osób: danie główne + woda + butelka wina + ewentualnie zupa (30-40 EUR); kawa tania: 1,5-2 EUR; o knajpkach z fado mowa wyżej; z ich narodowych fast foodów spróbujcie BIFANY, ale trzeba trafić na dobrą wersję.
6. Część parkingów (np. Cabo da Roca) bezpłatna, a ceny atrakcji, muzeów, itp. utrzymują się poniżej cen Paryża, czy Londynu.
7. Kuchnia (poza restauracją POVO) – wspaniała i świeża – żadnych problemów gastrycznych (żołądek mojej Ukochanej Kobiety jest jak barometr i wykaże każdą anomalię); ryby naprawdę świeże i pyszne; coś z tego zrobimy na pewno w domu i podzielimy się na blogu doświadczeniem.
8. Hotele – to nie tylko nasza opinia – przewartościowane – jest wiele tańszych miast w Europie; nawet w Paryżu za hotel *** przy Łuku Triumfalnym zapłaciliśmy mniej za lepszy standard; hotel Luena prawie 400 PLN za ***, ale na „+” tylko lokalizacja i personel, o reszcie wolałbym zapomnieć;
9. Winho verde – portugalskie białe wino z zielonych wingoron z regionu Minho, jest na ogół mocno wytrawne i orzeźwiające, odpowiednie do klimatu portugalskiego wybrzeża – w restauracjach za 14-18 EUR można trafić na coś dobrego; w sklepach  polecam te od 8-9 EUR, ale jak kto lubi – za 6,50 też bywają; w knajpkach rzadko bywa, ale bywa wino domowe – od 8 EUR za 1L karafkę.
10. Pogoda – byliśmy na majówkę 2018 – temperatury w dzień 23-28°C, w nocy 15-17°C; pełne słońce, „0” opadów, bryza od Tagu.